Expositie
De bijzondere waarden welke kenmerkend zijn voor de Hempensermeerpolder zijn voor de Monumentenstichting Boarnsterhim reden geweest tot onderzoek naar de mogelijkheden van een kleine permanente expositie / presentatie op de eerste zolder en daarnaast een kleine lesruimte (opleiding molenaars) op de tweede zolder van de Himpenserpoldermole.
De Himpenserpoldermole, eigendom van de Monumentenstichting Boarnsterhim, is een maalvaardige poldermolen tussen Wergea en Leeuwarden. Met een gevlucht van 24 meter is de molen de grootste in zijn soort in Friesland. Uniek is dat het Wetterskip Fryslân de molen gebruikt als onderkomen voor een elektrisch aangedreven gemaal, dat het waterpeil in de polder regelt.
De Hempensermeerpolder, in eigendom van Staatsbosbeheer, ontstond in 1784 toen het Hempensermeer door de voorganger van de huidige molen werd leeggemalen. Deze vorm van landaanwinning staat bekend als droogmakerij. Bijzonder is de mathematische verkaveling van gelijke vierkante percelen van ongeveer 2,2 hectare, die tot op de dag van vandaag vrijwel volledig intact is gebleven. De polder kent een rijke en veelzijdige geschiedenis, met verhalen over vergane schepen, het meer als strafplaats, de koolzaadvelden, de naamgeving van de “Seizen”, de droogmakerij, de natuur en het waterbeheer in vroeger en nu. Het zijn thema’s die het verdienen om gedeeld en gepresenteerd te worden.
Project De Polder en de Molen
Om deze verhalen en de bijzondere samenhang tussen molen en landschap beter zichtbaar te maken voor het publiek, is het project De Polder en de Molen gestart. In samenwerking met Staatsbosbeheer, Wetterskip Fryslân en de groep vrijwillige molenaars wordt gewerkt aan een vaste, gratis toegankelijke expositie in de Himpenserpoldermole.
Op de eerste zolder van de molen komt een innovatieve en interactieve audiovisuele presentatie, die bezoekers inzicht geeft in de cultuurhistorie, de landschapsgeschiedenis, de watertechniek en de natuur van de Hempensermeerpolder. De opstelling is zo ontworpen dat deze geen extra inzet van vrijwilligers vraagt en toch boeiende informatie op een toegankelijke manier overbrengt.
De Hempensermeerpolder is in 2019 door de gemeente Leeuwarden aangewezen als gemeentelijk monument en wordt door Staatsbosbeheer omschreven als “de meest gave droogmakerij van Nederland”. Naast de cultuurhistorische waarde speelt de polder ook een belangrijke rol als natuurgebied en toekomstige nood-waterberging. Voor Wetterskip Fryslân biedt het project een kans om het veelzijdige Friese waterbeheer te laten zien en begrijpelijk te maken voor een breed publiek.
De ligging van de molen maakt dit project extra bijzonder. Vlak bij Leeuwarden, direct aan een druk fietsknooppuntennetwerk en openbaar vaarwater, met in de nabije omgeving horecagelegenheid met uitzicht op molen en polder, vormt de Himpenserpoldermole een ideale plek om bezoekers kennis te laten maken met dit unieke stukje cultureel erfgoed.
Met het project De Polder en de Molen wordt gebouwd op eerdere initiatieven, zoals Hempensermeerpolder in Beeld en Op Verhaal Komen in de Hempensermeerpolder. Zo krijgen molen en polder samen de plek die zij verdienen: een blijvend en zichtbaar verhaal voor bewoners, bezoekers en toekomstige generaties.
Het volledige projectplan De Polder en de Molen is hieronder te downloaden.
