ADOPTEREN, RESTAUREREN MONUMENT PAULUS JANSZ. KLEY
Aan de noordkant van de polder de “Greate Wergeastermar” ligt In de haakse bocht aan de weg van Wergea naar Eagum, weggestopt tussen struikbeplanting, een bijzonder monument. Het is de grafsteen van Paulus Jansz. Kley (1582-1655), een Amsterdamse koopman die tussen 1632 en 1637 de Wergeastermar droog liet leggen. Kley werd voor de inpoldering van het Wargaastermeer geïnspireerd door de Beemster en de Schermer in Holland. Met de drooglegging van een meer tot polder wordt deze bijzondere wijze van landwinning dan ook een “droogmakerij” genoemd.
Paulus Jansz. Kley lag, evenals zijn broer Wilhelm begraven in het kerkje van Eagum. Nadat deze kerk in 1838 werd afgebroken werden beide broers herbegraven bij een nabij gelegen boerderij. Op 25 september 1939 is, op initiatief van het Fries Genootschap, de zerk van Paulus aan het waterschap overgedragen en als monument in de polder van de Wargaastermeer geplaatst. Het opschrift luidt: "Hier rust de Kley de ziele leeft in vreugt o mensch vreest God opdat gij leven meugt. Paulus Jans Kley is gerust den 5 septembris anno 1655 oudt synde 73 iaeren."
Het gedenkteken is een Rijksmonument. Het is het enige monument dat herinnert aan de droogmaking van de Friese meren.
Aan het monument is ten gevolge van onduidelijkheid over de eigendomsstatus jarenlang geen onderhoud gepleegd. De steen is sterk vervuild, verweerd en gebroken. De begroeiing ontneemt het zicht op het monument. De plek in de bocht van de weg nodigt niet uit om een kijkje te nemen. Het monument is van bijzondere waterstaatkundige betekenis en verdient beter.
De Monumentenstichting Boarnsterhim heeft het initiatief genomen om voor de grafsteen, samen met de Gemeente Leeuwarden, een restauratieplan op te stellen met een herinrichtingsplannetje voor de directe omgeving. Hiertoe zal met Nynke Rixt Jukema contact worden opgenomen voor een kunstuiting welke recht doet aan het verhaal van de steen.
Om het monument te bezoeken is de huidige locatie vanuit het oogpunt van verkeersveiligheid ongewenst. Om kennis te nemen is de grafsteen slecht bereikbaar is en slecht zichtbaar. De huidige locatie heeft geen historische achtergrond. Om die reden is dan ook gezocht naar een betere plek. Voorgesteld wordt een locatie aan zuidrand van de polder, nabij het huidige gemaal, dichter in de buurt van de oorspronkelijke rustplaats van Paulus Kley en met een prachtig zicht op polder en ringvaart en het grote hoogteverschil tussen de beide waterpeilen.